Aysun Bayhan - 05 Nisan 2023 | 15:29 Son Güncelleme: 05.04.2023 15:32:12
Finans piyasalarında en yüksek işlem hacimli tarımsal emtialardan birisi de pamuktur. Beyaz altın olarak tanımlanan pamuk, ülkemiz için de oldukça önemlidir ve fiyatları Adana'da kurulan ticaret borsası üzerinden belirlenmektedir. Küresel piyasalarda ise hem vadeli işlem sözleşmeleriyle hem de CFD olarak yatırımlara konu olan bir emtiadır.
Şimdi pamuk hakkında bilmeniz gerekenlere ve yatırım konularına göz atalım:
Yatırım Aracı Olarak Pamuk Nedir?
Tarihi M.Ö 5000 yıllarına kadar uzanan pamuk, birbirinden farklı kullanım alanları ile önemli bir endüstri ürünüdür. Ana memleketi Hindistan'dır ve Çin ile birlikte lider üretici ülke konumundadır. Tarım, sanayi ve ticaret sektörü için önemli olan pamuk, finans piyasalarında da yüksek işlem hacmine sahiptir.
Pamuk üretiminde lider ülkelerden birisi de ABD'dir. Polyester gibi sentetik elyaflar, üretici ülkeler arasında önemli bir rekabet gücü yaratmaktadır. Polyester sentetiğine talebin artmasıyla birlikte pamuk fiyatlarında yükseliş görülmektedir.
Pamuk fiyatı için belirleyici ana unsurlar ise mevsim koşulları, rekolte, hükümet uygulamaları, arz ve talep dengesi şeklinde sıralanabilir. Pamuğun endüstriyel bir ürün olması nedeniyle küresel ticareti oldukça güçlü bir ağa sahiptir. Bu durum da fiyatlardaki değişimlerde etkili olmaktadır.
Pamuk Yatırımı Nasıl Yapılır?
Şimdi hem VİOP'ta hem de forexte yapılan pamuk yatırımlarına göz atalım:
VİOP'ta Pamuk Yatırımı Nasıl Yapılır?
Borsa İstanbul çatısı altında faaliyet gösteren Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası (VİOP), son yıllarda popüler hale gelmiştir. Pamuk ve buğday sözleşmelerinin yoğun ilgi gördüğü VİOP'ta, bir yatırım hesabı oluşturarak işlemlere başlamanız oldukça kolaydır. Piyasayı ve işlem mantığını öğrendikten sonra, rahatlıkla işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz.
VİOP'ta işlem gören pamuk, şartları belirlenmiş vadeli işlem sözleşmelerine dayanak varlık olmaktadır. EGEPAMUK vadeli işlem sözleşmesinde dayanak varlık, 41 renk Ege Pamuğu olarak belirlenmiştir. Sözleşme büyüklüğü, 1000 kilogram iken fiziki uzlaşma metoduna göre işlem yapılmaktadır. Fiziki teslimat işlemlerinde takas süresi, T+5 olarak belirlenmiştir. Diğer işlemlerde ise T+1 uygulanması söz konusudur.
VİOP işlemlerine aracılık eden ve yasal olan bir aracı kurum ile anlaşarak, yatırım hesabınızı oluşturabilirsiniz. Bu sayede pamuk sözleşmelerini alıp satabilirsiniz. Ama başarılı işlemler gerçekleştirebilmek için mutlaka bilgi ve deneyim sahibi olmalısınız. Eğer işlemleri nasıl yapacağınızı bilmiyorsanız, aracı kurumların ücretsiz eğitim olanaklarından yararlanabilirsiniz.
Bu arada borsa üzerinden pamuk yatırımı yapmanın bir diğer yolunun, varantlar olduğu bilgisini de paylaşalım. Borsa endeksi nedir, varant nedir nasıl alınır bilgilerini edinerek işe başlayabilirsiniz.
Forexte Pamuk Yatırımı Nasıl Yapılır?
Pamuk, forex piyasasında yüksek işlem hacmine sahip tarımsal emtialardandır. Fiziki olmayan alım – satım işlemleri ile internet üzerinden kolayca yatırımı yapılmaktadır. CFD (fark kontratları) denen şekilde işlem gören pamuk, piyasanın özelliklerinden faydalanılarak karlı bir yatırım aracına dönüşmektedir. Küresel bir piyasa olan forex, pamuk gibi tarımsal emtialara yatırım yapmak için en uygun ortama sahiptir. US Cotton No.2 CFD (USCT) koduyla işlem gören pamuk kontratlarının büyüklüğü, 50.000 libredir.
Eğer pamuk yatırımı için forex piyasasını tercih edenlerdenseniz yapmanız gereken birkaç işlem bulunmaktadır. Bunların başında da forex piyasasını tanımak gelir. Yani tıpkı borsaya nasıl girilir bilmeyen birinin hisse senedi almaması gerektiği gibi forex piyasasını tanımadan pamuk yatırımı yapmamalısınız. Ücretsiz eğitim olanaklarından faydalanarak, forex piyasasında yatırım işlemlerinin nasıl yapıldığını öğrenmelisiniz. Aynı zamanda demo hesapları kullanarak belli bir deneyim sahibi olduktan sonra işlemlere geçiş yapmanız en doğrusu olacaktır.
Demo hesaplar sayesinde forexte pamuk işlemlerinin nasıl yapıldığını risk almadan öğrenebilirsiniz. Aynı zamanda kazançlı sonuçlar elde edebilmek için belirlemeniz gereken stratejileri de bu şekilde kolayca belirleyebilirsiniz. Daha sonra doğru aracı kurumu seçip, yatırım hesabınızı açtırdıktan sonra işlemlere başlayabilirsiniz.
Pamuk Fiyatında Görülen Tarihi Dalgalanmalar
Pamuk fiyatları, mevsim koşulları başta olmak üzere birçok faktörden etkilenmektedir. Pamuk fiyatlarında görülen uzun vadeli dalgalanmaları incelediğimizde düzensiz bir değişim görüyoruz. Buna göre; son 5 yılın en yüksek seviyesi Mayıs 2022’de 155,95 dolar ile kaydedilmiştir. En düşük seviye ise Nisan 2020’de 48,35 dolar ile kaydedilmiştir.
Pamuk fiyatlarındaki değişimleri kısa vadeli olarak incelediğimizde ise yatay seyrin aylardır sürdüğünü görüyoruz. Buna göre son 1 yılın en yüksek seviyesi 25 Mayıs 2022’de 147 dolar ile kaydedilmiştir. Pamuk fiyatı en düşük seviyesini ise 31 Ekim 2022 tarihinde 70,21 dolar ile görmüştür. Kasım 2022’den Mayıs sonlarına kadar ise büyük fiyat hareketlerinin olmadığını gözlemliyoruz. Söz konusu zaman dilimi içerisinde pamuk fiyatı genel olarak 80 dolar civarında seyretmiştir.
Pamuk Borsası ve Amerikan Pamuk Borsası
Beyaz altın olarak da bilinen pamuk, son derece önemli bir emtiadır. Rekor kırdığında en çok kazandıran yatırım araçları arasında yer almıştır. Dolayısıyla pamuk borsası hakkında bilgiler araştırılmaktadır. Pamuk fiyatı ne kadar diye merak edenlere fiyatın uluslararası pamuk borsalarında serbest piyasa koşulu altında arz ve talebe göre belirlendiğini söyleyebiliriz. Daha önce de belirttiğimiz gibi dünya üzerinde hasat edilen pamuk miktarının üçte birinden fazlası uluslararası ticarete konu olur.
Emtia ürünü, dünya üzerinde kurulu birçok borsada alım-satım işlemlerine konu olmaktadır. Mesela Intercontinental Exchange (ICE Futures U.S.) borsasında Amerikan vadeli sözleşmeleri işlem görmektedir.
ICE’de tarım ürünleri sınıfı altına işlem gören Cotton No. 2 Futures kontratları, Amerikan pamuğunun gelecekteki fiyatı hakkında spekülasyon yapılmasına veya korunma işlemleri gerçekleştirilmesine olanak tanıyan bir vadeli işlem sözleşmesidir.
Amerikan pamuk borsası deyince akla gelen ilk yapılardan biri ICE Futures U.S.’dir. ICE Futures U.S., Amerikan pamuk vadelilerinin de işlem gördüğü bir vadeli işlem borsasıdır.
Bu borsa, ICE (The Intercontinental Exchange) çatısı altında faaliyet gösterir. Amerikan pamuk borsasında al-sat yapılan pamuk vadeli işlem sözleşmeleri, diğer vadeli işlemlerde olduğu gibi gelecekteki bir tarihte, önceden belirlenmiş fiyattan alım satım imkanı sunar.
Pamuk Borsası Amacı ve Çalışma Prensipleri
Pamuk borsasının amacı, alıcı ve satıcıların pamuk için birbirlerine serbestçe fiyat teklifleri sunmalarını sağlamaktır. Aynı zamanda şeffaf bir piyasa ortamı yaratır ve adil fiyat keşfi yapılmasına yardım eder. Bir emtia olarak pamuk, çoğunlukla giysi, mobilya ve tıbbi ürünlerin imalatında hammadde olarak kullanılır.
Bu tür bir pamuk ticareti, Hindistan ve Pakistan spot pazarlarında yapılabileceği gibi ICE gibi bir borsa şirketinin bünyesindeki ICE Futures U.S. pazarında işlem gören pamuk vadeli sözleşmelerinde de gerçekleştirilebilir.
ICE Futures U.S. türünden bir Amerikan vadeli işlem borsasında işlem gören pamuk vadeli sözleşmelerinin çalışma prensipleri, pamuk kalitesinin standartlaştırılması ve fiyat keşfinin sağlanması temeline dayanır. Bu tür pamuk borsalarında, fiber uzunluğu, dayanıklılık, renk ve kirlilik seviyeleri gibi bir dizi kalite standardı belirlenir.
Pamuk Hakkında Merak Edilenler
Pamuk fiyatları neden düşüyor?
Fiyatları belirleyen etkenlerdeki değişimler nedeniyle düşer. Piyasalar yalnızca mevcut, gerçek zamanlı arz ve talebi temsil etmez, aynı zamanda gelecekte piyasaları etkileyecek olaylar da fiyatlanabilir.
Pamuk fiyatı nasıl belirlenir?
Pamuğun fiyatını etkileyen birkaç faktör olsa da hepsi pazar ve kaliteye dayanır. Pamuk standartları, renk, dayanıklılık, uzunluk gibi faktörlere göre belirlenir.
En güncel pamuk fiyatlarına nasıl ulaşabilirim?
En güncel pamuk fiyatlarına birçok data sağlayıcıdan ve piyasa uygulamasından ulaşabilirsiniz.