Aysun Bayhan - 05 Nisan 2023 | 15:29 Son Güncelleme: 05.04.2023 15:32:12 Danimarka Merkez Bankası tarafından basımı yapılan kron, Euro'ya karşı koyan para birimlerindendir. 2000 yılında yapılan referandumda halkın çoğunluğunun Euro'ya geçişe hayır demesi ile tedavülde kalmıştır. Danimarka, Grönland ve Faroe Adaları'nda kullanılmaktadır. Uluslararası para kodu, DKK'dir. Kron, etimolojik olarak Danca 'krone' kelimesinden türetilmiştir. Bu kelime ise kraliyeti ve monarşiyi temsil eden taç anlamına gelmektedir.
Danimarka kronu, Euro'ya sabitlenen bir para birimidir. Euro öncesinde ise değerinin korunması amacıyla Alman markına sabitlenmekteydi. 2000 yılında Euro'ya hayır dedikten sonra, 2004 yılında muhafazakar liberal partiler, yeni bir referandum yapmak istemiştir. Buna karşın yapılan kamuoyu araştırmaları sonucunda vazgeçilerek, Danimarka kronu kullanılmaya devam edilmiştir. Ardından 2 Şubat 2004 tarihi itibariyle 1 Euro, 7,446 Danimarka kronuna eşitlenmiştir.
Ülkemizden Danimarka'ya gidecek olanların dikkat etmesi gereken en önemli konu, her döviz bürosunda kronun kolay bir şekilde bulunmamasıdır. Çok fazla bulunamaması, Danimarka'ya giden kişilerin en büyük sorunu olarak görülmektedir.
2017 yılının başında, Türkiye'de yaşanan olumsuz iç gelişmeler ve küresel piyasalarda doların değer kazanması ile güç kaybeden Türk lirası, Danimarka kronu karşısında da değer kaybı yaşamıştır. 2016 yılının sonlarında Türk lirasına karşı % 0,50 seviyesine gelen Danimarka kronu, 2017 yılının Ocak ayının ortalarında % 0,55 düzeyine kadar yükselmiştir. Bu durum, Danimarka'dan borçlanan Türk şirketlerini zor duruma soksa da Danimarka'daki Türklerin yükünü hafifletmiştir. 2015 yılının sonunda 1 Türk lirası, 2,42 Danimarka kronu iken; 2016 yılının sonunda 1,97 seviyesine kadar düşmüştür.
Danimarka kronu, 2015 yılının başında ise yatırımcıların bir hafta içerisinde iki defa faiz indirimi yapılacağı yönündeki beklentileri ile pozisyon alması sonucunda 1999 yılından beri görülen en sert düşüş yaşanmıştır. Merkez bankasının piyasaya müdahalesinin hız kazanmıştır. Eksi düzeyde olan politika faizinin, yeniden düşürülmesi kararıyla Danimarka kronu zor zamanlar geçirmiştir.
Euro'ya sabitlenmiş olan Danimarka kronu, dar bir bantta ilerlemektedir. Gün içerisinde % 0,1'in altında değişim göstermektedir. Aynı zamanda Danimarka, ERM2 adı verilen ve Euro ile belli bir bantta tutularak Avrupa döviz kuru mekanizmasını uygulayan son ülkedir.
Danimarka Kronu Kurları ve Pariteleri [Dolar, Euro ve Türk Lirası]
Danimarka kronu, finans piyasalarında en çok dolar ve Euro ile birlikte işlem görmektedir. Amerikan doları ile USD/DKK paritesini oluşturmaktadır. Bu paritenin uzun vadeli fiyat hareketlerini incelediğimiz zaman, 2014 yılının ortasında başlayan yükseliş trendi ile ani bir çıkış yaptığı görülmektedir. Buna göre; son 5 yılın en yüksek seviyesi, 20 Aralık 2016 tarihinde 1 USD – 7,1546 DKK ile kaydedilmiştir. En düşük seviye ise 18 Mart 2014 tarihinde 1 USD – 5,3580 DKK ile görülmüştür.
Euro – Danimarka kronu paritesi ise EUR/DKK ile gösterilmektedir. Danimarka kronu Euro'ya sabitlenmiştir ve 1 Euro – 7,46038 DKK eşitliği göz konusudur. Yüzde 2,26 oranında dalgalanmasına izin verilmiştir.
Danimarka kronu kuru ise küresel piyasalarda DKK/TRY şeklinde gösterilmektedir. Kurun uzun vadeli fiyat hareketleri incelendiği zaman, yükseliş trendi göze çarpmaktadır. Buna göre; kurda son 5 yılın en yüksek seviyesi, 11 Nisan 2018 tarihinde 1 DKK – 0,6949 ile kaydedilmiştir. En düşük seviye ise 11 Mayıs 2013 tarihinde 1 DKK – 0,3137 TRY ile görülmüştür.
Kısaca Danimarka Ekonomisi Hakkında Bilgiler
Danimarka ekonomisi, 2016 Dünya Bankası'nın verilerine göre dünyanın 34. büyük ekonomisidir. Danimarka, Avrupa'nın ise 14. büyük ekonomisine sahiptir. Ülkenin özel tüketim harcamaları, GSYİH'in yaklaşık olarak yarısına eşittir. GSYİH düzeyinin ise 295 milyar dolar olduğu bilinmektedir. Son dönemde yapılan reformlarla birlikte devletin, ülke ekonomisindeki payı azalmıştır. Buna karşın kamu harcamaları, hala GSYİH'in dörtte birine denk gelmektedir.
Danimarka, hizmet sektörünün öne çıktığı bir ekonomik yapıya sahiptir. 90'lı yıllarda gelişen hizmeti sektöründe en önemli faaliyet alanları ise bankacılık, finans, bilgi ve haberleşme teknolojileridir. Ülke nüfusunun ise yarısı, hizmet sektöründe istihdam edilmiştir. Ayrıca bilindiği gibi Danimarka, et ve süt ürünlerinin ihracatında da önemli bir konumdadır.
Danimarka Ticari İlişkileri
Danimarka'nın başlıca ticaret ortakları; Almanya, İsveç, Hollanda ve Norveç'tir. Ülkemizin Danimarka ile ikili ticaret hacmi ise 2015 yılında, bir önceki yıla göre % 19 oranında azalmıştır ve 1,7 milyar dolara düşmüştür. 2002 ve 2015 arasında, Danimarka'dan ülkemize yapılan yatırımların toplam miktarı ise 382 milyon dolardır. Bu dönemde ülkemizdeki yerleşik kişiler tarafından Danimarka'da yapılan yatırımların toplam miktarı ise 22 milyon dolardır.
Türkiye'nin Danimarka'ya önemli ihraç ürünleri; tekstil, kara ulaşım araçları, taş kömürü, akaryakıt ve elektrikli makinelerdir. Danimarka'dan Türkiye'ye ithal edilen ürünler ise demir, çelik, makine, enerji üreten makineler, organik kimyasal ürünlerdir. Genel olarak bakıldığında ise Danimarka'nın önemli ihracat kalemleri; et ve ürünleri, süt ve ürünleri, makineler, balık, ilaç, mobilya, yel değirmenleridir. İthalat kalemleri ise kimyasallar, tahıllar, gıda maddeleridir.
