Aysun Bayhan - 05 Nisan 2023 | 15:29 Son Güncelleme: 05.04.2023 15:32:12
Dünyanın en güçlü ekonomilerinden olan Kanada'nın resmi para birimi Kanada dolarıdır. Uluslararası piyasalarda CAD kısaltmasıyla kullanılan bu para birimi, majör dövizler arasında yer almaktadır. Aynı zamanda dolar çeşitlerinden birisidir ve sembolü C$ şeklindedir.
Kanada ekonomisi, gerek hammadde gerek ithalat – ihracat performansı ile güçlü bir yapıya sahiptir. Bu güçlü yapı sayesinde de Kanada doları, değerini korumayı başarmaktadır. Güvenilir liman olarak bilinen Kanada doları, finans piyasalarında yüksek kazanç sunması ile de tanınmaktadır. Kanada ekonomisinde yaşanan gelişmeleri, anında yansıtmasına rağmen stabil yapısı ile yatırımcısına güven veren bir para birimidir.
Bazı bankalar tarafından rezerv para birimi olarak kullanılan Kanada doları için en önemli çapraz kur, Amerikan doları ile oluşturdukları paritedir. İthalat ve ihracat konusunda güçlü olan Kanada ekonomisinden beslenmektedir. Kanada, ihracatının yüzde 84'ünü ve ithalatının yüzde 56'sını Amerika Birleşik Devletleri ile yapmaktadır. Amerikan doları ile Kanada doları arasında az bir fark olmasına karşın, küresel mali kriz nedeniyle değer kaybı göstermektedir. Aynı zamanda ihracatının büyük bir kısmını ABD ile yaptığı için Amerikan dolarında görülen oynaklıklardan da doğrudan etkilenmektedir.
Kanada'nın dünyanın en büyük 6. petrol üreticisi olması nedeniyle de para biriminin güçlü olduğu söylenebilir. Bilinmesi gereken bir diğer önemli nokta ise petrol fiyatlarının, ülke ekonomisinde yarattığı etkilerdir. Net petrol ihracatçısı konumunda olan Kanada'da para birimi; petrol fiyatlarının artmasıyla yükselmekte, azalmasıyla düşmektedir. Emtiaya bağlı bir para birimi olması nedeniyle de Amerikan doları ile oluşturduğu USD/CAD kuru, emtia paritesi olarak da tanımlanmaktadır.
Kanada'da 2016 yılının son aylarında faizlerin düşmesiyle birlikte para birimine olan ilgi azalmıştır. Bu nedenle Kanada Merkez Bankası, para politikası kararları alınırken bu durum göz önünde bulundurulmuştur. Aynı zamanda ekonomik verilerin beklentileri karşılamaması nedeniyle faiz indirimine gidilebileceği konuşulmuştur. Bu nedenle de Kanada dolarının cazibesini yitirmesi konusunda endişeler artmaktadır.
Kanada Doları Kurları ve Pariteleri [Dolar, Euro ve Türk Lirası]
Majör bir döviz olan Kanada doları, finans piyasalarında yüksek bir işlem hacmiyle işlem görmektedir. Birçok döviz karşısındaki değerine göre yatırım yapılabilmektedir. Bunların başında ise Amerikan doları, İngiliz sterlini Avustralya doları, İsviçre frangı ve Euro gelmektedir.
Amerikan doları – Kanada doları paritesi, USD/CAD şeklinde gösterilmektedir. Paritenin uzun vadeli fiyat değişimlerini incelediğimiz zaman, fazla dalgalı olmayan bir seyir gözlemlenmektedir. 2013 yılından 2016 yılına kadar yükseliş trendi gösteren parite, daha sonra yatay bir seyir izlemeye başlamıştır. Bunda Kanada Merkez Bankası'nın faiz indirimine gitmesi ana nedendir.
USD/CAD paritesinde son 5 yılın en yüksek seviyesi, 17 Ocak 2016 yılında 1 USD – 1,4580 CAD ile görülmüştür. En düşük seviyesi ise 6 Mayıs 2013 tarihinde 1 USD – 1,0067 CAD ile kaydedilmiştir.
Euro – Kanada doları paritesi, finans piyasalarında EUR/CAD şeklinde gösterilmektedir. Paritenin uzun vadeli fiyat değişimleri oldukça dalgalı bir seyre işaret etmektedir. Buna göre son 5 yılın en yüksek seviyesi, 19 Mart 2018 tarihinde 1 EUR – 1,6136 CAD ile görülmüştür. En düşük seviye ise 15 Mayıs 2013 tarihinde 1 EUR – 1,3088 CAD ile kaydedilmiştir.
İngiliz sterlini – Kanada doları paritesi, GBP/CAD şeklinde gösterilmektedir. Paritenin uzun vadede sert iniş çıkışlar kaydettiği görülmektedir. Buna göre son 5 yılın en yüksek seviyesi, 25 Ağustos 2015 tarihinde 1 GBP – 2,0918 CAD ile kaydedilmiştir. En düşük seviye ise 15 Mayıs 2013 tarihinde 1 GBP – 1,5477 CAD ile görülmüştür.
Avustralya doları – Kanada doları paritesi, finans piyasalarında AUD/CAD şeklinde gösterilmektedir. Paritenin uzun vadede oldukça dalgalı bir seyir izlediği görülmektedir. Bu nedenle kısa vadeli al – sat işlemleri için tercih edildiği bilinmektedir. Buna göre son 5 yılın en yüksek seviyesi, 3 Mayıs 2013 tarihinde 1 AUD – 1,04 CAD ile görülmüştür. En düşük seviyesi ise 6 Eylül 2015 tarihinde 1 AUD – 0,9177 CAD ile kaydedilmiştir.
Kanada dolarının baz döviz olduğu İsviçre frangı paritesi, CAD/CHF şeklinde gösterilmektedir. Paritenin uzun vadede bir düşüş trendi gösterdikten sonra belli bir bant aralığında hareket ettiği bilinmektedir. Buna göre; son 5 yılın en yüksek seviyesi, 15 Mayıs 2013 tarihinde 1 CAD – 0,9501 CHF ile görülmüştür. En düşük seviye ise 17 Ocak 2016 tarihinde 1 CAD – 0,6871 CHF ile kaydedilmiştir.
Kanada doları – Japon yeni paritesi ise CAD/JPY şeklinde işlem görmektedir. Paritenin uzun vadeli fiyat değişimleri, oldukça dalgalı bir seyre sahiptir. Buna göre; son 5 yılın en yüksek seviyesi, 7 Aralık 2014 tarihinde 1 CAD – 106,49 JPY ile kaydedilmiştir. En düşük seviye ise 26 Eylül 2016 tarihinde 1 CAD – 75,85 JPY ile görülmüştür.
Kanada doları kuru ise ülkemizde takip edilen döviz kurlarındandır. Uluslararası piyasalarda CAD/TRY şeklinde gösterilen kurun uzun vadeli fiyat hareketleri incelendiği zaman, düzenli bir yükseliş trendi gözlemlenmektedir. Buna göre; son 5 yılın en yüksek seviyesi, 11 Nisan 2018 tarihinde 1 CAD – 3,3129 TRY ile kaydedilmiştir. En düşük seviyesi ise 6 Mayıs 2013 tarihinde 1 CAD – 1,7858 TRY ile görülmüştür.
Kısaca Kanada Ekonomisi Hakkında Bilgiler
Dünyanın 11. büyük ekonomisi olan Kanada, yüksek refah düzeyi ile tanınmaktadır. Kuzey Amerika ile Asya ekonomileri arasında köprü görevi görmektedir. Stratejik konumu ile de dünyanın en büyük dokuzuncu tüketim pazarıdır. ABD ile Meksika arasındaki Kuzey Amerika Serbest Ticaret Alanı (NAFTA) sayesinde 443 milyondan fazla tüketiciye ulaşma imkanı sağlamaktadır. Aynı zamanda güvenli iş ve yatırım alanı ile dünyanın en dinamik ekonomilerinden birisidir.
Kanada'da doğal kaynaklar, ülke ekonomisi için oldukça önemlidir. Ek olarak ekonomik faaliyetlerin % 70'i ve istihdamın % 75'i hizmetler sektöründedir. Aynı zamanda Kanada ekonomisi, dünyanın en fazla çeşitlendirilmiş ekonomilerinden birisidir.
Kanada Ticari İlişkileri
Kanada ile Türkiye arasındaki ikili ticaret hacmi, mevcut ekonomik ve ticari potansiyelin altındadır. Buna karşın artış eğilimi göstermektedir. 1990 yılından bu zamana kadar birkaç yıl dışında Kanada ile ticaret hacmimiz yükselmiştir. 1990 – 2016 arasında 8 kat artış görülmüştür. Dış ticaret dengesi ise ülkemiz aleyhinedir. 2012 yılında da 10 yıl sonra ilk defa ülkemiz lehine gerçekleşmiştir ve 104,6 milyon dolar fazla vermiştir. 2016 yılında ise 333,2 milyon dolarlık dış ticaret açığı gerçekleşmiştir.
Türkiye'nin Kanada'ya ihracatının yaklaşık olarak % 85'i sanayi, % 15'i ise tarım ürünleridir. Kanada'dan ithal ettiğimiz ürünlerin de % 80'i sanayi, %18 civarı da tarım ürünlerdir.