Aysun Bayhan - 05 Nisan 2023 | 15:29 Son Güncelleme: 05.04.2023 15:32:12 Birleşik Arap Emirlikleri'nin resmi para birimi, dirhemdir. Uluslararası para kodu, AED'dir ve gayri resmi olarak DH veya Dhs şeklinde kısaltılması söz konudur. BAE dirhemi, Amerikan dolarına endekslenmiştir. 1 Amerikan doları, 3,67 BAE dirhemi olarak kabul görmüştür. Dirhem, Birleşik Arap Emirlikleri Merkez Bankası tarafından dağıtılmaktadır. Bankanın merkezi, başkent Abu Dabi'de bulunmaktadır. BAE Merkez Bankası, 11 Aralık 1980 tarihinde kurulmuştur.
BAE dirheminin, Amerikan dolarına sabitlenmesi politikasından vazgeçileceği yönünde beklentiler oluşmuştur. Bu nedenle yurt dışındaki spekülatörler aracılığıyla getirilmiş ve sisteme giriş yapmış para ile emlak piyasası başta olmak üzere alternatif yatırımlara yönelik yabancı sermaye miktarı düşmüştür. Dirhem, 80'li yılların ortasından bu yana Amerikan dolarına 3,67 AED üzerinden endekslenmiştir. BAE Merkez Bankası, bu oranın korunmasında kararlı olmuştur ve enflasyon karşısında koruyucu bir unsur olarak görmektedir.
Doların, diğer para birimleri karşısında zayıflaması, dolar dışındaki dövizlerle yapılan ithalatın maliyetinin artması, ekonomide enflasyonist baskıların artmasına yol açmaktadır. Bu nedenle son yıllarda Dirhem'in revalüe edilmesi veya döviz kuru rejiminin değiştirilmesi gündeme gelmiştir. Buna karşın BAE Merkez Bankası, mevcut rejimin devam edeceğini duyurmuştur.
Birleşik Arap Emirlikleri Dirhemi Kurları ve Pariteleri [Dolar, Euro ve Türk Lirası]
Amerikan dolarına sabitlenen BAE dirhemi, Euro karşısında işlem gören dövizlerdendir. EUR/AED paritesi üzerinden işlemler gerçekleştirilmektedir. Paritenin fiyat değişikliklerine göz attığımız zaman, uzun vadede düzenli bir eğri çizildiği görülmektedir. Buna göre; son 5 yılın en yüksek seviyesi, 18 Mart 2014 tarihinde 1 Euro – 5,1165 BAE dirhemi ile kaydedilmiştir. En düşük seviyesi ise 20 Aralık 2016 tarihinde 1 EUR – 3,8166 AED ile görülmüştür.
BAE dirhemi kuru ise ülkemizde takip edilen döviz kurlarındandır. Küresel piyasalarda AED/TRY paritesi üzerinden işlemleri gerçekleştirilmektedir. Kurun fiyat hareketleri incelendiği zaman, 2013 yılından itibaren yükseliş trendi göz çarpmaktadır. Buna göre; son 5 yılın en yüksek seviyesi 11 Nisan 2018 tarihinde 1 BAE dirhemi – 1,1384 Türk lirası ile kaydedilmiştir. En düşük seviyesi ise 8 Mayıs 2013 tarihinde 1 AED – 0,4874 TRY ile görülmüştür.
Kısaca Birleşik Arap Emirlikleri Ekonomisi Hakkında Bilgiler
Birleşik Arap Emirlikleri; Abu Dabi, Dubai, Acman, Füceyre, Resü'l-Hayme, Şarika ve Ummül-Kayven adlı 7 emirlikten oluşmaktadır. Bu ülkenin başkenti ise Abu Dabi'dir ve en büyük ikinci emirliktir. Abu Dabi, ülkenin siyasi, endüstriyel ve kültürel merkezi olarak da bilinmektedir. Aynı zamanda Dubai için de "en'ler ülkesi" diyebiliriz. Zenginliği, lüks yaşam alanları, gökdelenleri ve alışveriş merkezleri ile Dubai, dünyanın önemli turizm noktalarından bir tanesidir. Dubai'de doların kullanımı da söz konudur. Eğer dirheminiz yoksa alışverişleriniz için Amerikan dolarını tercih edebilirsiniz.
Birleşik Arap Emirlikleri, Batı Asya'nın en gelişmiş ekonomilerinden bir tanesidir. Kişi başına düşen milli gelir açısından 48 bin 500 dolar ile en zengin ülkeler arasında yer almaktadır. Ekonominin çeşitlendirilmesine ilişkin başarılı politikalar, petrol ve doğal gaza dayalı GSYİH oranının % 25'e düşmesi sağlanmıştır. Tahmin edebileceğiniz gibi ülkenin ekonomisinin can damarı, petroldür. Son 30 yıldır petrol üretimi yapılan BAE'nin petrol öncesinde küçük ve yoksul bir eyalet olduğu bilinmektedir.
Ülkenin başkenti olan Abu Dabi'de petrol dışında petrokimya sanayisi gibi enerji yoğunluklu ve petrol türevi hammaddelerin kullanıldığı üretim alanları oldukça gelişmiştir. Aynı zamanda doğalgaz ihraç endüstrisi de gelişmiş olan sektörlerdendir. Petrol gelirleri, devletin başlıca gelir kaynağıdır. Petrol dışı sektörlerden de doğrudan veya dolaylı olarak gelir elde edilmektedir.
Birleşik Arap Emirlikleri Ticari İlişkileri
Dubai'nin, Hong Kong ve Singapur'dan sonra bölgesel ve uluslararası alanda en önemli merkezlerden biri olması hedeflenmiştir. Bölgesel anlamda bu hedef gerçekleşmiştir. Diğer Körfez ülkeleri arasında en önemli ticaret ve hizmet merkezi olarak öne çıkmaktadır. BAE'nin ticaret sistemi ise reeksporta dayalıdır. Kayıtlı reeksportun yaklaşık olarak % 85'i Dubai tarafından gerçekleştirilmektedir. Dubai'de bulunan Jebel Ali Serbest Bölgesi ise 1985 yılında faaliyet geçmiştir. Burası, dünyada ISO 9002 belgesini alan ilk serbest bölgedir. Aynı zamanda BAE'nin en büyük serbest bölgesidir.
En modern ve gelişmiş haberleşme ile ulaşım ağlarının bulunduğu bölgede, yatırımcılardan gelir vergisi alınmamaktadır. Aynı zamanda servet vergisi de alınmayan bölgede, kurumlara 50 yıl süreyle kurumlar vergisi muafiyeti de uygulanmaktadır.
BAE'de ihraç ürünleri; petrol ve ürünleri, doğalgaz, alüminyum, inci, hurma ve kurutulmuş balıktır. İthal edilen ürünlerin başında da makineler, ulaşım araçları, elektrikli ve elektronik araçlar, dayanıklı tüketim malları, ilaç, gıda maddeleri, canlı hayvan gelmektedir.
