Aysun Bayhan - 05 Nisan 2023 | 15:29 Son Güncelleme: 05.04.2023 15:32:12 Avrupa Birliği'ne üye olmasına karşın kendi para birimini kullanan ülkelerden birisi de Çek Cumhuriyeti'dir. Çek korunası veya kron olarak adlandırılan bu para birimi, 8 Şubat 1993 yılından beri kullanılmaktadır. Bu tarihten önce ise Çekoslovakya korunası kullanılmaktaydı. Çek ekonomisinin iyi durumda olması nedeniyle ülkede Euro'ya geçilmesine karşı çıkılmıştır. Çek korunasının sembolü, Kč şeklindedir ve uluslararası para kodu, CZK'dir. Basım ve dağıtımı ise Çek Ulusal Bankası tarafından yapılmaktadır.
Çek Cumhuriyeti, gerekli prosedürler gerçekleştirildikten sonra Çekya ismiyle anılmaya başlayacak. Ayrıca her ne kadar Euro'ya geçmek istemese bile, belli bir süre sonra zorunlu olarak geçecektir. 8 Şubat 1993 tarihinde tedavüle giren Çek korunası öncesinde ise Çekoslovakya korunası kullanılmaktaydı. Çek ve Slovak ulusunun oluşturduğu Çekoslovakya'nın yıkılmasıyla birlikte Çek korunası oluşmuştur.
Çek Korunası Kurları ve Pariteleri [Dolar, Euro ve Türk Lirası]
Çek korunası en çok Euro karşısındaki değerini gösteren EUR/CZK paritesi ile işlem görmektedir. Paritenin fiyat değişimlerini incelediğimiz zaman, 1 yıllık vadede düşüş trendi gözlemlenmektedir. Uzun vadede ise 3 yıllık bir yatay seyir sonrasında düşüşe geçtiği, kısa vadede de yükseliş gösterdiği bilinmektedir.
EUR/CZK paritesinde son 5 yılın en yüksek seviyesi, 12 Ocak 2015 tarihinde 1 Euro – 28,3111 koruna olarak kaydedilmiştir. En düşük seviye ise 1 Şubat 2018 tarihinde 1 Euro – 25,1982 koruna ile görülmüştür.
Amerikan doları – Çek korunası paritesi ise USD/CZK şeklinde işlem görmektedir. Yüksek bir işlem hacmi bulunmasa da yerel yatırımcılar tarafından tercih edilebilmektedir. Buna göre; son 5 yılın en yüksek seviyesi, 15 Mart 2015 tarihinde 1 dolar – 26,0231 koruna ile kaydedilmiştir. En düşük seviye ise 27 Ekim 2013 tarihinde 1 dolar – 18,6193 koruna ile görülmüştür.
Ülkemizde takip edilen Çek korunası kuru ise küresel piyasalarda CZK/TRY paritesi üzerinden işlem görmektedir. Kurun fiyat hareketleri incelendiği zaman, uzun vadede yükseliş trendi gözlemlenmektedir. Buna göre; son 5 yılın en yüksek seviyesi, 11 Nisan 2018 tarihinde 1 koruna – 0,2043 lira ile kaydedilmiştir. En düşük seviye ise 15 Mayıs 2013 tarihinde 1 koruna – 0,0902 lira ile görülmüştür.
Kısaca Çek Cumhuriyeti Ekonomisi Hakkında Bilgiler
2004 yılında Avrupa Birliği'ne üye olan Çek Cumhuriyeti, en fazla yabancı sermaye alan ve gelişme potansiyeli gösteren ülkelerdendir. Aynı zamanda ülkede makroekonomik istikrar da iyi düzeydedir. Dış ticaret yapısında yaptığı köklü değişikliklerin ve AB ülkeleri arasındaki konumunun avantajlarını iyi değerlendirmektedir. Vasıflı işgücü ile uygun yatırım ortamı, doğrudan yabancı sermaye girişi için gerekli şartları oluşturmaktadır.
Çek ekonomisi son yıllarda oldukça iyi bir büyüme ivmesi yakalamıştır ve yaklaşık olarak % 6 oranında büyüme kaydetmiştir. Ekonominin temelleri ise dış talebe dayalıdır. 2014 yılında Avrupa Birliği ülkelerinde yaşanan toparlanma ve iç talep artışı, Çek ekonomisinin olumlu yönde gelişmesini desteklemiştir. 2014 yılında bu nedenle % 2 oranında büyüme kaydetmiştir. 2015 yılında ise büyüme miktarı, % 5'e yaklaşmıştır.
İhracata yönelik sanayileşme politikaları ile şekillenen ülke ekonomisine sahip olan Çek Cumhuriyeti, Euro Bölgesi gelişmelerine bağlıdır. Çek ekonomi yönetimi tarafından bu durumun riskleri üzerine düşünülmüş ve durum iyice analiz edilmiştir. Sonuçta Çek ekonomisinin, AB bağımlılığı azaltılmıştır ve ihracatta çeşitlendirmeye gitme hedefi koyulmuştur.
Çek Cumhuriyeti Ticari İlişkileri
Çek Cumhuriyeti'nin başlıca ticaret ortakları; Almanya, Slovakya, Polonya, Avustralya, Çin, Fransa ve Rusya'dır. Ülkenin başlıca ihracat kalemleri; otomobil, makineler, otomobil parçaları, bilgisayar, lastik ve telefondur. İthalat kalemleri ise otomobil aksamları, bilgisayarlar, petrol ve makinelerdir.
Türkiye'den Çek'e ihraç edilen ürünler; taşıt parçaları, tekstil, makine, gıda, kauçuk, plastik ve demir – çeliktir. İthal ettiğimiz ürünler ise otomobil parçaları, nükleer santral ekipmanları, elektrikli makineler, plastikler, demir – çelik ve kauçuktur.
Türkiye'nin 2015 yılında Çek Cumhuriyeti'ne ihracatı, 769 milyon dolar oranında gerçekleşmiştir. Çek Cumhuriyeti'nden ithalatımız ise 2,2 milyar dolar oranındadır. İki ülke arasındaki ticaret hacmi ise yaklaşık olarak 3 milyar dolar civarındadır. Ortak hedef ise bu oranın 5 milyar dolara yükselmesi yönündedir.
