Aysun Bayhan - 05 Nisan 2023 | 15:29 Son Güncelleme: 05.04.2023 15:32:12
Zorlu ekonomik koşullarını yavaş bir şekilde geride bırakan Gürcistan’ın para birimi laridir. Uluslararası para kodu GEL şeklindedir. Gürcistan larisinin sembolü ise ₾ şeklindedir. Larinin denetimi ise Gürcistan Ulusal Bankası tarafından yapılmaktadır. Son birkaç yıldır yaşanan ekonomik gelişmelere bağlı olarak Türk lirasından daha değerli bir hal almıştır.
Gürcistan larisi 25 Aralık 1995 yılında tedavüle girdi ve ulusal rekabete açılacağı açıklanarak sembol arayışına girilmiştir. 8 Temmuz 2014 tarihinde sembolü belirlenmiştir ve kaydı yapılmıştır. 1 larinin 100’e bölünmesi ile tetri alt birimi elde edilmiştir. Tüm Gürcistan dışında Abhazya ve Güney Osetya bölgesinde kullanılmaktadır.
Gürcistan Larisi Kurları ve Pariteleri [Dolar, Euro ve Türk Lirası]
Gürcistan larisi küresel piyasalarda en çok USD/GEL ve EUR/GEL pariteleri üzerinden işlem görmektedir. USD/GEL paritesinin uzun vadeli fiyat hareketlerine bakacak olursak kademeli bir yükseliş kaydettiği görülüyor. Son 5 yılın en yüksek seviyesi ise 21 Aralık 2016 tarihinde 2,8098 lari ile kaydedilmiştir. En düşük seviyesi ise 2 Aralık 2013 tarihinde 1,6949 lira ile görülmüştür.
EUR/GEL paritesinin fiyat hareketlerine bakacak olursak; 2014 yılının sonunda kademeli bir yükseliş trendi izlediği görülecektir. Paritenin son 5 yıllık fiyat hareketlerine baktığımıza zaman, en yüksek seviyenin 26 Kasım 2017 tarihinde 3,2380 lari ile kaydedildiği görülmektedir. En düşük seviye ise 7 Kasım 2014 tarihinde 2,1693 lari olmuştur.
Gürcistan larisi kuru ise 2018 yılının ikinci yarısında hızlı bir yükseliş kaydetmiştir. Geçmiş fiyat hareketlerini incelediğimiz zaman en yüksek seviyenin 13 Ağustos 2018 tarihinde 2,6827 lira ile kaydedildiği görülmektedir. En düşük seviye ise 25 Şubat 2015 tarihinde 1,0679 lira ile kaydedilmiştir.
Kısaca Gürcistan Ekonomisi Hakkında Bilgiler
Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra Gürcistan ekonomisi üzerinde olumsuz etkiler gözlenmiştir. İstikrarsız bir yapıya sahip olan ülke ekonomisinin; hammadde, enerji ve diğer endüstri ürünlerinin pazarlandığı diğer ülke paraları ile bağı kopmuştur. Ekonomisi bozulan ülkede, kişilerin gelirlerinde de düşüş yaşanmıştır. Enflasyon ve işsizlik oranları artmış, ülke uzun süre toparlanamamıştır.
1995 yılında bir toparlanma yaşayan ülke ekonomisi, başlatılan ekonomik istikrar programlarının başarıya ulaşmasıyla düzelmeye göstermiştir. 2008 küresel krizi sonrasında yeniden yıkılmıştır. Ülkede sosyal hayat durma noktasına gelmiş ve 2015 yılına kadar bir dönem geçirilmiştir. Daha sonra ülkede serbest pazar ekonomisi kurulmuş ve kuruluşlar inşa edilmeye başlanmıştır. Bu şekilde ülkenin GSYİH oranı yükselmiştir.
Şu anda açık bir ekonomi ve pazar politikası uygulayan Gürcistan, kalkınmak için genelde yabancı yatırımlara, tarıma, turizme ve transit gelirlere bağlıdır.
Gürcistan Ticari İlişkileri
Gürcistan’ın en büyük ticaret ortağı Türkiye’dir. Vizesiz geçiş hakkı vardır ve Türk vatandaşlar 90 güne kadar nüfus kağıtları ile ülkede barınabilmektedir. Gürcistan’ın ihracatı 2016 yılında 2,2 milyar dolar düzeyindeyken, ithalatı 9,9 milyar dolar seviyesine yükselmiştir. 2016 yılında gayri safi yurt içi hasılası 2016 yılında 15,8 milyar dolar düzeyindeyken, kişi başına yıllık gelir 3.852 dolar olmuştur.
Gürcistan’ın başlıca ihracat kalemleri; otomotiv, maden, gıda, demir – çelik ürünlerdir. Başlıca ithalat kalemleri ise petrol ve türev ürünleri, otomotiv, ilaç, mineraller, gıda ve makinedir. Gürcistan’da 1 milyon doların üzerinde sermayesi bulunan 27 Türk şirketi bulunmaktadır. KOBİ niteliğinde ise 500 kadar Türk şirket yer almaktadır.
