Aysun Bayhan - 05 Nisan 2023 | 15:29 Son Güncelleme: 05.04.2023 15:32:12 Bulmacalarda sık sık karşımıza çıkan zloty, Polonya'nın resmi para birimidir. Polonya zlotisi ve ziloti gibi isimlerle de anılmaktadır. Polonya para biriminin isimleri birbirinden farklı şekillerde adlandırılmaktadır. Bu nedenle bu konuda dikkatli olmanız gerekmektedir. Şöyle ki; ziloti yalnızca tekil rakam olan 1 için kullanılmaktadır. Yalın çoğullar için zivote (złote); genitif halindeki çoğunlar için zivotif (złotych) denmektedir. Ziloti kelimesinin Polonya lehçesindeki sözlük anlamı ise altındır. Alt birimleri ise groş (grosz) olarak isimlendirilir ve 1 ziloti, 100 groşa eşitir.
Basımı ve piyasaya sürülmesi, Polonya Ulusal Bankası tarafından gerçekleştirilen zloti, küresel piyasalarda PLN kısaltmasıyla kullanılmaktadır. Eski tarihli bir para birimidir; ama isim değişiklikleri yaşaması nedeniyle pek fazla anılmamaktadır. Zloti ismi ise 1496 yılında onaylanmıştır.
Polonya Zlotisi Kurları ve Pariteleri [Dolar, Euro ve Türk Lirası]
Polonya para birimi ile genellikle dolar ve Euro karşısındaki değere göre işlemler gerçekleştirilmektedir. Ülkemizde ise Polonya zlotisi kuru, hem yatırımcılar hem de ticaretle ilgilenen kişiler tarafından takip edilmektedir.
Amerikan doları – Polonya zlotisi paritesi, USD/PLN şeklinde gösterilmektedir. Paritenin uzun vadeli değişimleri incelendiği zaman, 2014 yılının ikinci yarısında başlayıp 2016 yılının sonuna kadar devam eden bir yüksek trendi görüyoruz. Son 5 yılın en yüksek seviyesi ise 4 Aralık 2016 tarihinde 1 dolar – 4,2541 zloti ile kaydedilmiştir. En düşük seviye ise 6 Haziran 2014 tarihinde 1 dolar – 3,0026 zloti ile görülmüştür.
Euro – Polonya zlotisi paritesi, EUR/PLN şeklinde gösterilmektedir. Paritenin uzun vadeli grafikleri incelendiği zaman, oldukça dalgalı bir seyrin hakim olduğu görülmektedir. Aşırı dalgalı geçen son 5 yılın en yüksek seviyesi, 5 Aralık 2016 tarihinde 1 Euro – 4,4990 zloti ile kaydedilmiştir. En düşük seviye ise 21 Nisan 2015 tarihinde 1 Euro – 3,9868 zloti ile görülmüştür.
Polonya zlotisi kuru incelendiği zaman, son 5 yıllık bir yükseliş trendi göze çarpmaktadır. Buna göre en yüksek seviye 11 Nisan 2018 tarihinde 1 zloti – 1,2343 lira olmuştur. En düşük seviye ise 14 Mayıs 2013 tarihinde 1 zloti – 0,5637 lira ile kaydedilmiştir.
Kısaca Polonya Ekonomisi Hakkında Bilgiler
Polonya ekonomisindeki en önemli gelişme, 1 Mayıs 2004 tarihinde Avrupa Birliği üyesi olmasıyla yaşanmıştır. Avrupa Birliği öncesinde Polonya'nın ekonomi politikası; hızlı ekonomik büyüme, işgücü piyasasını canlandırma ve istihdamı arttırma gibi konulara yoğunlaşmıştır. Ülkenin kalkınması için bu hedeflere ulaşılması gerekli görülmüştür. Bu nedenle de girişimcilik geliştirilmiş, inovasyon ve altyapı iyileştirilmeleri yapılmıştır. Kırsal kesimlerin kalkınması ve merkezi otoritenin yerel yapılara devredilmesi gibi yöntemler uygulanmıştır.
Avrupa Birliği üyeliği sonrasında Polonya, Euro Bölgesi ülkelerinin ekonomi politikalarının koordine edilmesi çalışmalarına dahil edilmiştir. Bu nedenle Polonya, Avrupa Birliği Genel Ekonomi Politikası ilkelerini gözetmek durumundadır. Aynı zamanda Ecofin yani Ekonomik ve Mali İşler Konseyi'nin detaylı tavsiyelerini uygulamaktadır. 1 Aralık 2009 tarihinde ise Lizbon Antlaşması'nın yürürlüğe girmesiyle birlikte Polonya'nın dış politika alanındaki yetkileri artarak Avrupa Birliği'ne devredilmiştir.
AB üyeliği ile birlikte Polonya ekonomisi modernize olmuş, yaşam standartları yükselmiş ve işsizlik azalmıştır. Böylece makroekonomik verilerde de belli bir istikrar sağlanmıştır ve ekonomik büyüme hız kazanmıştır.
Polonya Ticari İlişkileri
Polonya'nın başlıca ticaret ortakları; Almanya, Rusya, Hollanda, Çek Cumhuriyeti, İtalya ve Fransa'dır. Ülkenin başlıca ihracat kalemleri; kara taşıtları, makine, sanayi ara ürünleri, gıda ve canlı hayvandır. Polonya'nın ithal ettiği ürünler ise makineler, kimyasallar, petrol ürünleri ve madeni yağdır. Dünya Bankası tarafından hazırlanan ve 189 ülkenin yatırım ortamının elverişlilik oranını ölçen "Doing Business 2016" raporuna göre Polonya 25. sırada yer almaktadır.
Türkiye ile ikili ilişkide ise başlıca ihraç ürünlerimiz; tekstil ve hazır giyimdir. Aynı zamanda motorlu kara taşıtları ile makineler de bu ürünlerdendir. İthal ettiğimiz ürünler ise motorlu kara taşıtları, taş kömürü, makine, kimyasallar, kozmetik ve mobilyadır.
Polonya ile Türkiye arasında sıkı bir ilişki vardır diyebiliriz. 59 Türk sermayeli şirket, Polonya'da faaliyet göstermektedir. Bunlar tarafınca Polonya'ya yapılan doğrudan yatırım miktarı ise 250 milyon dolar seviyelerindedir. Türk müteahhitlik şirketleri ise 2000 yılından bu yana Polonya'da toplam 1 milyar 229 dolar tutarında 29 projeye imza atmıştır.
