Aysun Bayhan - 05 Nisan 2023 | 15:29 Son Güncelleme: 05.04.2023 15:32:12
Eski yerleşim yerleri arasında bulunan Ürdün’ün resmi para birimi, Ürdün dinarıdır. Uluslararası gösterim kodu JOD’dur. Türk lirasından değerli olan para birimi, yatırımcılar tarafından alınıp satılmaktadır. Birikimlerini değerlendirmek isteyenlerin tercihini oluşturan Ürdün dinarı, genellikle Amerikan doları, Türk lirası ve Euro para birimleriyle işlem görmektedir.
1950 yılından beri kullanılan Ürdün dinarı, ülkenin bağımsız bir krallık haline gelmesiyle ulusal bir para birimi kullanma fikrini ele aldı. Bu kapsamda 1949 tarihli 35 sayılı geçici kanun yürürlüğe girdi ve Ürdün Para Birimi Kurulu ortaya çıktı. Bu kurul, Londra merkezlidir ve 1 başkanı, 4 üyesi bulunur. Ürdün Merkez Bankası ise 1959'dan sonra para üretimini devraldı.
Ürdün Dinarı Kurları ve Pariteleri [Dolar, Euro ve Türk Lirası]
Amerikan doları – Ürdün dinarı paritesinin (USD/JOD) değeri, sabit kur nedeniyle alımda 1 dolar – 0,708 dinar, satışta ise 1 dolar 0,710 dinar ile tanımlanmaktadır. 23 Ekim 1995 tarihinde gerçekleştirilen bu işlem sonucunda 1 dinar – 1,4104 dolara eşitlendi.
Ürdün dinarı – Euro paritesinin (JOD/EUR) 5 yıllık fiyat grafiğini incelediğimiz zaman en yüksek seviyenin 20 Aralık 2016 tarihinde 1 JOD – 1,3607 EUR eşitliği ile kaydedildiği görülmektedir. En düşük seviye ise 7 Mayıs 2014 tarihinde 1 JOD – 1,0142 EUR eşitliği ile kaydedilmiştir. Paritenin genel seyrine baktığımızda ise 2014 yılının ikinci çeyreğinden başlayarak 1 senelik sürede ciddi bir yükseliş yaşandığı görülmektedir. Ardından dalgalı ama yatay bir seyir hakim olmuştur.
Ürdün dinarı kuru (JOD/TRY) grafikleri incelendiği zaman, 5 yıllık vadede yükseliş trendi yaşandığı görülmektedir. 5 yılın en yüksek seviyesi, 11 Nisan 2018 tarihinde 1 Ürdün dinarı – 5,8438 lira eşitliği ile kaydedilmiştir. En düşük seviyesi ise 6 Mayıs 2013 tarihinde 1 Ürdün dinarı – 2,5396 lira ile görülmüştür.
Kısaca Ürdün Ekonomisi Hakkında Bilgiler
İthalata dayalı ekonomiye sahip olan Ürdün, 2014 yılı GSYİH miktarı 35,9 seviyesindedir. Reel büyüme oranı ise 3,1’dir. Ülkenin başkenti olan Amman, turizm açısından önemli bir yere sahiptir. Bunun yanı sıra diğer bölgelerde sanayi üretimi üzerinde durulmuştur. Sanayi ve hizmet sektörü geliştirilerek, üst düzeye çıkarılmıştır. Aynı zamanda madencilik sektöründe de Ürdün kilit noktadır. Suriye sınırına yakın bölgede ise tarım ürünleri yetiştirilmektedir.
Aynı zamanda liman yoğunluğu da fazladır. Denizcilik sektöründe de önemli yere sahip olan Ürdün, ekonomisini kalkındıracak politikalar izlemektedir. İhraç ve ithal ürünler konusunda çeşitliliğe gidilmiştir. Ürdün’ün ekonomisini zorlayan hususlardan biri yüksek enflasyon oranıdır. Aynı zamanda ülkede petrol, doğal kaynaklar, su gibi önemli maddelerin yetersiz olmasıdır. İşsizlik oranlarının yüksekliğidir. Bu yüzden dış yardımlara bağımlıdır. Bu sorunların çözülmesi için adımlar atılmaktadır.
Amerika, Suudi Arabistan, Irak ve Hindistan ülkeleri Ürdün’ün başlıca ticaret ortaklarıdır. Ülkenin ihracat ürünleri; tekstil, meyve, sebze ve gübredir. İthal malları ise demir-çelik, otomotiv-bisiklet parçalarıdır. Bunun yanı sıra petrol ürünleri de ithal mallar içerisinde yer almaktadır.
Ürdün Ticari İlişkileri
Ürdün'ün başlıca ticaret ortakları; ABD, Irak, Suudi Arabistan ve Hindistan'dır. Başlıca ihracat kalemleri ise gübre, tekstil ürünleri, sebze, meyve, potasyum karbonattır. İthalat kalemleri ise petrol ürünleri, demir – çelik, araba/bisiklet parçaları, hububat, araç – gereçler.
Türkiye ile Ürdün arasındaki ticari ilişkiler 2009 yılına kadar dayanmaktadır. 2009 yılında Ürdün ile ülkemiz arasında Serbest Ticaret Anlaşması imzalanmıştır. Bu anlaşmayla birlikte hem ülkemizin hem de Ürdün’ün ticaret hacmi genişlemiştir. Kazanlar, makinalar, mineral yakıtlar, giyim eşyaları ve elektrikli aletler Ürdün’e gönderilen başlıca ihraç ürünlerimizdir. İthal ürünlerimiz ise gübreler, tekstil eşyaları, plastikler ve inorganik kimyasallardır.
